ตรวจเช็คพัฒนาการของทารกจากปฏิกิริยารีเฟลกซ์
view 9,928
ปฏิกิริยารีเฟลกซ์ (The Reflexs) หรือปฏิกิริยาสะท้อนกลับ คือการตอบสนองของกล้ามเนื้อตามธรรมชาติที่มีผลมาจากการถูกกระตุ้น โดยมีปัจจัยจากสิ่งเร้า และเป็นผลมาจากพัฒนาการด้านระบบประสาทในเด็ก ถือเป็นการแสดงหน้าที่อย่างหนึ่งของระบบประสาทอัตโนมัติ ซึ่งมีความจำเป็นในเด็กทารกแรกเกิด เพราะนั่นหมายถึงการมีพัฒนาการที่ปกติ และนำไปสู่การอยู่รอดของเด็กนั่นเอง ร่างกายของทารกหลังคลอดจะมีพัฒนาการที่สมบูรณ์ครบถ้วนหรือไม่ สามารถตรวจสอบได้จากการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อที่เกิดจากปฏิกิริยาสะท้อนกลับหรือปฏิกิริยารีเฟลกซ์ของเด็ก
|
ปฏิกิริยารีเฟลกซ์ เป็นพฤติกรรมที่เริ่มตั้งแต่อยู่ในครรภ์แล้วติดต่อมาจนกระทั่งคลอด เมื่อทารกแรกเกิดได้ประสบสิ่งเร้าก็จะแสดงปฏิกิริยาตอบต่อสิ่งเร้านั้น เพื่อลดหรือแก้ไขสภาพที่ไม่ต้องการที่เห็นได้ง่าย คือ โมโร่รีเฟลกซ์ (Moro Reflex) เมื่อเด็กร้องหรือตกใจ จะดูเหมือนทำท่าผวา มือเท้าสั่นนั่นเอง หรือมี ปฏิกิริยาสะท้อนทางปาก (Oral Reflex) หากมีบางสิ่งมาสัมผัสที่ข้างแก้มของลูก ลูกจะค่อยๆ หันหน้าและขยับปากไปหาสิ่งที่มาสัมผัส เช่น เมื่อคุณแม่จะป้อนนม แล้วใช้หัวนมเขี่ยข้างแก้ม ลูกก็จะค่อยๆ หันหน้าไปหาหัวนม และงับหัวนมได้ และนำไปสู่ปฏิกิริยาการดูดที่ช่วยให้ลูกน้อยสามารถดูดนม เมื่อลูกงับหัวนมได้ก็จะมีปฏิกิริยาตอบสนองด้วยการใช้ลิ้นกับเพดานดุนเข้าหา กัน จากลานนมไปหาหัวนมทำให้มีน้ำนมไหลออกมา เมื่อลูกดูดนมได้แล้ว ต่อไปก็จะกลืน ซึ่งปฏิกิริยานี้จะทำให้ลูกกลืนได้เองโดยอัตโนมัติ ไม่ต้องอาศัยการเรียนรู้ใดๆ |
 |
หรือปฏิกิริยาสะท้อนด้วยการกำมือ (Palmar Grasp Reflex) เมื่อมีบางสิ่งบางอย่าง หรือนิ้วมือไปสัมผัสบริเวณฝ่ามือ ลูกจะรับรู้ว่ามีอะไรมาสัมผัส และจะค่อยๆ กำมือเข้าหาสิ่งที่มากระตุ้น ถ้าดึงออก ลูกจะยิ่งกำแน่นขึ้น ถ้าลองยกนิ้วสูงขึ้น ลูกก็จะลอยตามขึ้นโดยไม่ยอมปล่อยมือที่กำนิ้วไว้เลย ปฏิกิริยาสะท้อนของเท้า (Babinski Reflex) คือเมื่อมีสิ่งใดมากระทบเท้าของลูก ลูกจะหดเท้า แล้วนิ้วเท้าจะกางออกทันที หรือการที่มีอะไรมาดันเท้า ลูกก็จะดันและถีบหรือยันสิ่งนั้นออกทันที ซึ่งเราจะสังเกตได้เวลาที่จับฝ่าเท้าลูก ลูกจะหดเท้า และบางทีก็ถีบมือเราออก ถือเป็นการแสดงปฏิกิริยาสะท้อนกลับที่ปกติของลูก
ปฏิกิริยารีเฟลกซ์เหล่านี้ สามารถเจอได้ตั้งแต่ทารกแรกเกิดและเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติโดยเด็กไม่ต้อง เรียนรู้หรือจดจำมาจากที่ไหน คุณพ่อคุณแม่สามารถตรวจสอบได้ด้วยการสังเกตว่าลูกมีอาการสะดุ้งผวาหรือไม่ เมื่อมีเสียงดัง ทารกแรกเกิดทุกคนจะมีให้เห็น เพื่อเป็นการบ่งบอกให้รู้ว่าลูกมีพัฒนาการสมบูรณ์ ฉะนั้นเวลาที่ลูกสะดุ้งตกใจ ให้คุณพ่อคุณแม่รู้ไว้ว่าลูกมีปฏิกิริยาสะท้อนกลับ ไม่ใช่เรื่องผิดปกติ หรือใส่นิ้วในอุ้งมือลูกดูว่าเขากำหรือไม่ หรือลองเอานิ้วสะอาดๆ ไปแตะปาก ดูว่าทำท่าลูกดูดหรือไม่ หรือลองเขี่ยเท้าดูว่าลูกขยับเท้าหนีหรือไม่ ฯลฯ
การไม่พบปฏิกิริยารีเฟลกซ์ อาจบ่งบอกถึงสัญญาณผิดปกติของพัฒนาการของเด็กได้ เช่น หากได้ยินเสียงดังแล้วลูกยังนอนเฉย อาจมีปีญหาเรื่องการได้ยิน คุณแม่จึงต้องหมั่นสังเกตและตรวจสอบพัฒนาการของเด็กค่ะ
